Resen Soruşturma Ne Demek?

Resen soruşturma hukuk dünyasına ait bir terim olup; cumhuriyet savcılarının Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanununun kendilerine verdiği yetkiye dayanarak suç şüphesi bulunan durumlarda suçun oluşup oluşmadığının tayini için inceleme ve araştırma başlatmalarıdır. Peki, resen soruşturma ne demek? Resen soruşturma Cumhuriyet Savcılarınca suç işlendiğinden şüphe edilen durumlarda suçun oluşup oluşmadığının tayini için inceleme ve araştırma yapılmasıdır.

Bu inceleme ve araştırma maddi konular üzerinden olduğu gibi hukuki konular üzerinde de olabilir. Örneğin suçta kullanıldığı düşünülen aletin ne olduğu, nasıl kullanıldığı maddi durumlara ilişkin bir inceleme iken, işlendiği düşünülen suçun ceza kanunlarının hangisini ilgilendirdiği ve yahut da ilgili ceza kanunun hangi maddesini ilgilendirdiği hukuki bir incelemedir.

Savcının Resen Soruşturma Yetkisi

Resen soruşturmayı Anayasaya göre görevlerini yaparken tamamen bağımsız olan Cumhuriyet Savcıları başlatabilir. Anayasa gereği Savcılar görevlerini ifa ettikleri sırada kimseden emir ve talimat almazlar. Dolayısıyla hiçbir makam ve merci Cumhuriyet Savcılarını resen soruşturma açmaya zorlayamayacağı gibi, Cumhuriyet Savcısınca açılan resen soruşturmalarda hiçbir makam ve mercilerin talimatıyla sonlandırılamaz. Cumhuriyet Savcılarının bu görevi gereği Türk Hukukunda cumhuriyet savcılarının ayrı bir önemi bulunmaktadır.

Soruşturma Evreleri Nelerdir?

Savcılıkça başlatılan inceleme sonucunda iddianame düzenlenmesi halinde; bu iddianamenin ilgili ceza mahkemesince kabul edildiği zamana kadar olan evreye soruşturma evresi denilmektedir. İddianamenin kabul edilmesinden ceza mahkemesince verilen kararın kesinleşmesine kadar geçen süre de kovuşturma evresi olarak adlandırılmaktadır.

Savcı Soruşturma Aşamasında Ne Yapar?

Savcılar öncelikle bir suç şüphesi nedeniyle olay hakkında inceleme ve araştırma yapılır. Ancak bu inceleme ve araştırma sonucunda suçun unsurlarının oluşmaması veyahut da yeterli şüphe olamaması durumunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmektedir. Ceza hukukunda suçun 4 unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlardan biri resen araştırılan olayda vuku bulmamış ise kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir. Türk Ceza Hukukunda suçlar genel olarak ikiye ayırılmaktadır.

Şikayete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olmayan suçlar. Şikayete bağlı olan suçlarda yargı makamlarınca soruşturma açılabilmesi için suçtan zarar gören kişilerin yargı makamlarına şikayet talebinde bulunmaları gerekmektedir. Suçtan zarar gören kişiler yargı makamlarına şikayet talebinde bulunmadıkça cumhuriyet savcıları bu suçlarla ilgili olarak resen soruşturma başlatamazlar. Örneğin Türk Ceza Hukukunda yer alan hakaret suçu şikayete bağlı suçlardan olup; hakaret edilen kişi durumu yargı makamlarına taşımadıkça bu husus yargı makamlarında görülemez ve cumhuriyet savcılarınca da resen soruşturma başlatılamaz.

Savcı Nasıl Soruşturma Açar?

Türk Ceza hukukunda bazı suçlar vardır ki bu suçlar herhangi bir şikayet olmasa da savcılarca doğrudan incelenip araştırılır ve bu suçlarla ilgili olarak cumhuriyet Savcılarınca resen soruşturma başlatılabilir. Türk Ceza Hukukunda bir çok suç bu kapsama girmektedir. Örnek vermememiz gerekirse Devletin güvenliğine karşı suçlar bu türden suçlardandır. Bu suçlarla ilgili olarak hiç kimsenin bir şikayeti olmasa bile savcılar suç unsurlarının oluştuğu kanısında ise resen soruşturma başlatabilirler.

Savcının Soruşturma Süresi Ne Kadardır?

Bu konuyla ilgili mevzuatta herhangi bir süre öngörülmemiştir. Her olayın özelliğine göre bu durum değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda bu süre 1 ay gibi kısa bir süre olabileceği gibi bazı durumlarda ise bir yılı bulabilmektedir. Ancak genel kabul gören görüş bu sürenin olayın niteliğiyle uygun ve makul olmasıdır.

Resen Soruşturma Nasıl Yapılır?

Resen soruşturma ne demek? Ve nasıl yapılır? Modern Ceza Hukuku ilkeleri gereği şüphe olmadan soruşturma ve kovuşturma başlamaz. Ancak savcılıklarca başlatılan resen soruşturmalarda kesin şüphe aranmamakta “basit şüphe” yeterli görülmektedir. Savcılık makamlarınca suçun işlendiği şüphesi olduğu durumlarda inceleme ve araştırma başlatılır. Ve yapılan bu inceleme ve araştırma sonucunda suçun işlenmiş olabileceğine dair yeterli şüphe yani “basit şüphe “ tespit edilmesi halinde resen soruşturma başlatılır.

Resen Soruşturma Sonuçları

Cumhuriyet Savcılarınca açılan resen soruşturma sonuncunda genel olarak farklı türde iki tür karar verilebilir.

• Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar
• Kovuşturma Talebini İçeren İddianame Düzenlemesi

Cumhuriyet Savcılarınca incelenen olaya suçun varlığı konusunda yeterli şüpheye varılması halinde iddianame düzenlenip ilgili mahkemeye gönderilir. Yeterli şüpheye ulaşılmaması durumda ise kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar verilmektedir.

Resen Soruşturma Sonucu Ne Olur?

Cumhuriyet Savcılarınca başlatılan resen soruşturma sonucunda suçun unsurlarının oluştuğu kanısına varılırsa; savcılıkça iddianame düzenlenir. Cumhuriyet Savcılığınca iddianame düzenlemesi suça konu olayın yargı makamları önünde yargılanması anlamına gelmektedir. Suçun türü ve cezanın ağırlığına göre iddianame düzenlenen suçlar Sulh, Asliye veyahut da Ağır Ceza Mahkemelerinde görülebilir. Bu durumlarda mahkemelerce olayın durumuna göre mahkumiyet veya beraat kararları verilebilmektedir.

Resen Soruşturma Sonucunda Verilen Mahkeme Kararları

Resen soruşturma sonucunda savcılıkça iddianame düzenlenmesi halinde suça konu olayın mahkemelere taşınacağını söylemiş idik. Ancak resen soruşturma kararı verilmesi suçun işlendiğine dair kesin bir kanıt niteliği taşımamaktadır. Suça konu olayın gerçekleşip gerçekleşmediği; mahkemelerde görülen yargılama sonucunda karara bağlanacaktır.

Savcılıklarca iddianame düzenlenmiş olsa bile; davanın görüldüğü ceza mahkemesince aksi yönde karar verilebilmektedir. Örneğin savcılığın suçun oluştuğu iddiasıyla iddianame düzenlemiş olması halinde; ceza mahkemelerinde suça konu olayın gerçekleşmediği veyahut suçu iddianamede belirtilen kişinin gerçekleştirmediği yönünde kararlar verilebilecektir.

Resen Soruşturma Sonuçları

Ayrıntılı olarak açıklamaya çalıştığımız üzere Türk Ceza hukukunda resen soruşturma yetkisi Cumhuriyet Savcılarındandır. Savcılar bu yetkilerini şikayete bağlı olmayan suçlarda kullanabilmektedir. Cumhuriyet Savcılarınca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde yeterli şüphe görülmesi halinde olaya ve şüpheliye ilişkin iddianame düzenlenerek soruşturma dosyası dava açılmak üzere ilgili ceza mahkemesine gönderilmektedir.