Piromani Nedir? Hangi Belirtileri Gösterir?

Piromani rahatsızlığı ruhsal bir bozukluktur. Çok sık görülen bir hastalık değildir. Ancak; nadir de olsa bu rahatsızlığı yaşayan insanlar mevcuttur. Daha çok erkek cinsiyetinde görülür. Ergenlik döneminde ortaya çıkar. Piromaniye ilişkin bilinmesi gereken pek çok detay mevcut. piromani nedir? Hangi belirtileri gösterir? Sorularının yanıtları aşağıda detaylarıyla belirtilmiştir.

Piromani Hakkında

Piromani hastalığı, literatürde yangın çıkarmaya karşı koyamama olarak tanımlanır. Diğer bir anlamıyla bir tür dürtü kontrol bozukluğu durumudur. Piromanisi olanlar yangın çıkarmanın vereceği zararları bilirler. Ancak onlara göre öfkelerini çıkarmanın ve ifade etmenin tek yolu yangın çıkarmaktır. Gerginlik ve korkularını bu şekilde giderirler. Piromani durumu olan kişiler ateş yaktıklarında bir rahatlama hissederler. Bir anlamda rahatlama hissi duyarlar.

Piromani Belirtileri

Piromani rahatsızlığı belirtileri birbirine benzer. Yangın ve ateşle ilgili konularda belirtiler görülür;

• Planlı olarak nesne ya da eşyaları ateşe verme
• Ateş ve itfaiyecilikle ilgili materyallere hayranlık duyma
• Yangın sonrasında ortaya çıkan sonuçlardan etkilenmeme, bunlara karşı ilgisiz kalma ve her hangi bir suçluluk hissetmeme durumu
• Çakmak ve kibrit gibi yakıcı maddelerle oynama ve bundan haz alma
• Ateş yakmayı isteme ve ateşi seyretmekten haz alma
• Ateş yakma öncesinde gerginlik yaşama ve ateş yandıktan sonra rahatlama
• Yangın haberlerini heyecanla izleme ve bu tür haberleri sürekli takip etme
• Yıkım ve zararlar karşısında keyif duyma ve tepkisiz kalma
• Büyük yangınlar çıkarma isteği ve eğilimi

Bu belirtiler kişinin piromani olduğunu gösterir. Bu belirtiler fark edildiği anda vakit kaybedilmeden bir uzmandan destek alınmalıdır.

Piromani Hastaları Ne Hisseder?

Piromani hastaları salt olarak yangından zevk alırlar. İnsanlara, araçlara, nesnelere, eşyalara zarar vermek isterler. Bu isteği çok yoğun bir şekilde hissederler. Yaptıklarının suç olduğunu, hata olduğunu bilirler. Ancak; bu isteğin önüne geçemezler. Yani kendilerine engel olamazlar.

• Yangın çıkardıklarında bunu izlerler. Söndürme eğilimi göstermezler. Alevlere büyülenerek bakarlar.
• Piromani hastalarına yangın çıkarmak ya da ateş yakmakla ilgili duygu ve düşünceleri sorulduğunda genel olarak benzer yanıtlar verirler.
• ‘’Yangın çıkarmaktan pişman değilim’’
• Çıkardığım yangında zarar verdiğim insanların ne durumda olduğu umurumda değil’’
• Ateşi görmek ve onu seyretmek bana inanılmaz haz veriyor’’

Bu gibi yanıtlarla karşılık verirler. Yangın çıkarma öncesinde hissettikleri aşırı bir gerginlik hali söz konusudur. Yangın çıktıktan sonra bu gerginlik tamamen biter ve yerini büyük bir keyfe bırakır. Hiçbir şeye dikkat çekmek için yangın çıkarmazlar. Bir örgüt ya da gruba mensup olmazlar. Zira bu istekleri tamamen ruhsaldır. İçlerinde yaşadıkları korku, kaygı, endişe ve üzüntüleri bu şekilde ifade etmeyi seçerler.

Piromani Başlangıcı

Genel olarak piromani hastalığı çocukluk yıllarında başlar. Piromani hastalarının öyküleri dinlendiğinde evden kaçma, okuldan kaçma, görevleri ihmal etme, saldırganlık, zarar verme isteği, antisosyal eğilimler dikkat çeker. Bu vakalarda uyku esnasında alta kaçırma durumlarına da sıklıkla rastlanır.

Piromani Hatalığını Takip Eden Durumlar

Piromani hastalığı takibinde bazı durumları getirir;

• Ortalamanın altında zeka seviyesi
• Travmatik yaşantılar
• Cinsel sorunlar
• Alkol zehirlenmesi
• Öfke kontrol sorunları
• Öfkeyi ifade edememe durumu

Bu gibi durumlarla karşılaşılır.

Piromani Nedenleri

Bu rahatsızlığın altında yatan neden tam olarak bilinmiyor. Kişilerde gelişen stres ve strese bağlı faktörler, beyin kimyasalları, zihinsel durumlar, genetikteki dengesizliklerin piromani durumuna neden olabileceği düşünülüyor.

Bunların yanı sıra;

• Bazı psikiyatrik sorunlar
• Anksiyete
• Bağımlılık
• Dikkat eksikliği bozukluğu
• Öğrenme güçlüğü
• Duygu durum bozukluğu
• Kalıtımsal nedenler
• Bazı ilaçların tetikleyici özellikleri

Tüm bunlar piromaniye sebebiyet verebilir. Elbette her vakanın piromani rahatsızlığını yaşama sebebi farklıdır. Bu sağlık sorununun yaşanma nedeni ancak kişinin öyküsü dinlendikten sonra anlaşılabilir. Bazen de bu rahatsızlığın nedeninin bulunması zorlaşabilir. Neden bilindiğinde piromaninin tedavisi çok daha kolay olur.

Kimler Piromani Riski Taşır?

Bazı insanlar için piromani riski çok daha fazladır;

• Normal zekanın altında bir zekaya sahip olunması
• Erkeklerin kadınlara göre piromanik olması daha yüksek
• Dikkat eksikliği yaşayan kişiler
• Çocukken kötü muameleye maruz kalan kimseler
• Duygu durum bozukluklarının olması
• Aile içi stres ve şiddet
• Hiperaktivite bozukluğu yaşayan kimseler

Bunları yaşayan kişilerde piromani yaşanma ihtimalleri çok daha yüksek oluyor.

Piromani Teşhisi

Piromani teşhisi oldukça zor. Zira araştırma eksiklerinden dolayı bu teşhisin konulması zorlaşır. Teşhis zor olduğu için çoğu vakada tedavi de zorlaşır. Ancak bazı piromani vakalarında duygu bozukluğu gibi nedenlerle hastanın teşhisi mümkün olur. Bu durumda da hemen tedaviye başlanabilir. Bazı vakalarda ise hasta kendini fark eder ve yardım için bir uzmana başvurur. Böyle vakalarda tedaviye hemen başlanır.

Piromani Tedavisi

Piromani tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Bireylerin kendilerinde böyle bir his durumu fark etikleri anda zaman kaybetmeden gibi uzmana danışmaları gerekiyor. Piromani rahatsızlığı için tek bir tedavi yöntemi yok. Bu rahatsızlık için kişilere özel tedavi yöntemleri de sunulur. Uzman hastanın öyküsünü dinledikten sonra en iyi kombinasyonu arar. Bu kombinasyonu bulmak biraz zaman alabilir.

Piromani Tedavi Yöntemleri

Yukarıda da belirtildiği gibi birçok terapi tedavi şekli tercih edilebilir;

• Kaçınma terapisi gibi diğer davranışsal terapiler
• Bilişsel davranışçı terapi

Bu terapi yöntemleri sayesinde hasta tedavi edilir. Elbette hangi tedavi yönteminin tercih edileceği hastanın genel durumuyla ilgilidir. Yani uzman hastayla bilgi paylaşımı, gözlemler sonrasında doğru bir kombinasyona karar verir.

Piromani için İlaç Tedavisi

Piromani için ilaç tedavileri de uygulanır;

• Anti-androjenler
• Antiepileptik ilaçlar
• Atipik antipsikotikler
• Anksiyete önleyici ilaçlar (anksiyolitikler)
• Seçici serotonin geri alım inhibitörleri gibi antidepresanlar
• Lityum
• Uzmanın önerdiği dozlarda bu ilaçlara devam edilir.