NASA, Türkiye’nin Yer Altı Suları Haritasını Paylaştı

Türkiye’de son dönemlerde yağışların azalması ve beton yapılaşma ile birlikte kuraklık konusu gündeme gelmiş durumdadır. Özellikle medyada kuraklığı önlemek için sık sık su kullanımı ile ilgili reklamlar yayınlanmakta, kuraklığa dikkat çekici belgesellere yer verilmektedir. Bunun yanı sıra pek çok reklamda su tasarrufuna ilişkin önerilere yer verilmektedir. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi yani NASA geçtiğimiz günlerde resmi internet sitesi üzerinden yer altı suları ile alakalı bir harita paylaşmış ve Dünya genelindeki kuraklık riskini gözler önüne sermiştir. Bu harita kapsamında Dünya üzerinde pek çok bölgede yer altı sularının azaldığı tespit edilmiştir.

NASA’dan Kuraklık Uyarısı

Pek çok ülkenin yer altı suyu seviyesini uydu ile görüntüleyen NASA, Türkiye’de durumun kritik olduğunu gözler önüne sermiştir. Bu haritaya göre Türkiye genelindeki yer altı suları ortalama olarak oldukça düşük seviyededir. Bu durum ise Türkiye’yi yakın gelecekte ciddi bir kuraklık tehdidi ile karşı karşıya bırakmaktadır.

NASA’nın Yayınladığı Harita Neyi Anlatıyor?

NASA yayınladığı harita ile birçok farklı ülkedeki yer altı sularının miktarını gözler önüne sermektedir. Yer altı sularının seviyesi 11 Ocak 2021 günü Ulusal Kuraklık Azaltma Merkezi, Yer çekimi Kurtarma ve İklim Deneyi İzleme (GRACE-FO) uyduları aracılığıyla ölçülmüştür. Harita üzerinde mavi kısımlar normalden daha fazla su olan bölgeleri, kırmızı ve turuncu renkli kısımlar ise normalden daha az su olan bölgeleri temsil etmektedir. Bunun yanı sıra topraktaki bitki kökleri için önemli olan nem oranları da haritada yer almaktadır. Bu ölçümlere göre topraktaki nem oranları da düşük seviyededir. Topraktaki nem oranı tarım açısından büyük önem taşımakta ve bu durum beraberinde önemli sorunlara yol açabilmektedir.

Türkiye’de Kuraklık Hangi Seviyede?

Türkiye’deki pek çok şehrin son dönemlerde ortalamanın altında yağış aldığı tespit edilmiştir. NASA’nın yayınlamış olduğu haritaya bakıldığında da Türkiye’nin pek çok bölgesinin büyük bir kuraklık riski ile karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Son dönemde yağış oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi barajlardaki doluluk oranlarında azalmalara sebep olmuştur. Türkiye genelinde barajlardaki su seviyesi son 15 yıl içinde en düşük seviyeye ulaşmıştır. Ancak NASA’nın yayınlamış olduğu harita ile tek sorunun barajlardaki doluluk oranı olmadığı, yer altı sularında da ciddi oranda azalma olduğu bildirilmiştir. Bu sebeple barajların yanı sıra yer altı sularının da seviyesinin artması için yağışların önemi vurgulanmıştır.

Daha Önce Kuraklık Konusunda Meteoroloji Uyarmıştı!

Daha önce meteoroloji tarafından yayınlanan ve Türkiye’nin kuraklık riskini gözler önüne seren haritadan sonra NASA’da bu durumu doğrulamıştır. Her iki haritada da, şiddetli bir kuraklık durumu gözlemlenmektedir. NASA’nın yayınlamış olduğu haritanın ardından pek çok yetkili kişi durumla ilgili bilgilendirme yapmıştır. Bu kişilerden biri de İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisi Doç. Dr Barış Önol’dur. Profesör Doktor Önol, su eksikliğinin ciddi boyutlarda olduğunu vurgulamış ve son dönemde yağışlar bir miktar artsa da durumun ciddiyetini koruduğunu belirtmiştir. Türkiye kapsamında özellikle İstanbul’da su rezervuarlarında son 15 yılın en düşük su seviyelerinin tespit edildiği tekrarlanmıştır. Buna bağlı olarak Türkiye 2020 yılı itibari ile son beş yılın en kurak dönemini yaşamaktadır. Kuraklık bu şekilde devam ederse yakın gelecekte çok büyük problemler doğuracağı düşünülmektedir.

Kuraklık Sebepleri Nelerdir?

Bilim insanlarına göre kuraklığın pek çok farklı sebebi bulunmaktadır.

Bunlardan başlıca olanları şu şekildedir:

• Nüfus artışı
• İklim değişiklikleri
• Madencilik
• Sanayi atıkları
• Su kaynaklarının azalması ve bilinçsiz bir şekilde kullanılması
• Ağaçların kesilmesi ve ormanların yok edilmesi
• Yer altı su kaynaklarının kurutulması
• Betonlaşma sebebiyle yağmur sularının yeterince toprak tarafından emilememesi
• Araba egzozları ve fabrikalar sebebi ile atmosfere yayılan gaz ve bunun sonucunda yağış düzenindeki bozulma
• Atık suların geri dönüşümünün olmaması

  

Kuraklık Tehlikesine Karşı Su Tasarrufu İçin Öneriler

NASA tarafından yayınlanan harita ile Türkiye’de kuraklığın çok önemli bir problem olduğu bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Türkiye’de Karadeniz de içinde olmak üzere pek çok bölgede kuraklık riski bulunmaktadır. Yağışların azalması, şehir yaşantısındaki betonlaşma ve yağmur sularının toprağa geçememesi gibi durumlar kuraklığın başlıca sebeplerindendir.

Kuraklığı önlemek için yapılması gereken durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• İnsanlar kuraklık hakkında ve suyun doğru kullanımı konusunda bilinçlendirilmelidir. Bu konuda bilinçli olan insanlar çevresindeki insanları ve diğer aile bireylerini de bilgilendirmelidir.
• Genel olarak günlük su tüketiminin azaltılması bireylerin yapabileceği en etkili çözümdür.
• Her zaman için muslukların tamamen kapandığı kontrol edilmelidir.
• Evdeki musluk ve sifonların bakımı düzenli bir şekilde yapılmalı ve olası su sızıntılarına karşı dikkat edilmelidir. Eğer sızdıran bir musluk ya da sifon varsa en kısa süre içinde tamir edilmelidir.
• Bulaşıkları elde yıkamak yerine mümkün olduğunca bulaşık makinesi kullanılmalıdır. Bu sayede çok büyük oranda su tasarrufu yapılabilmektedir. Öte yandan bulaşıkları makineye yerleştirmeden önce ön yıkama yapmamak önemli oranda su tasarrufu sağlar. Bunun yerine gerekli ise bulaşıklar bir nemli bezle silinebilir.
• Çamaşır makinesi ve bulaşık makinesini tam doldurarak kullanmak su tasarrufu açısından önemli bir adımdır. Bunun yanı sıra çamaşır ve bulaşık makinesinin çok sık çalıştırılmaması daha faydalı olacaktır.
• Bahçeler sulanırken, buharlaşmanın daha az olduğu saatler tercih edilmelidir.
• Düşük akımlı duş başlıkları kullanılarak, harcanan su miktarı belli oranda azaltılabilir.
• El yıkarken, diş fırçalarken ya da tıraş esnasında suyu gereksiz yere akıtmaktan kaçınmak gerekmektedir.
• Çok gerekli olmadığı durumlarda arabaları yıkamamak ya da kova ile az su harcayarak yıkamak yararlı olacaktır.

Bu gibi faktörlere dikkat edildiği takdirde su daha tasarruflu kullanılmış olur. Böylelikle kuraklık riski daha aza indirilmektedir.