Kortizon Nedir? Kortizon Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Kortizon hastalıklar ve iltihaplar için kullanılan steroid hormonu içeren ilaçlara verilen isimdir. Bu ilaçlara tıp dilinde ise kortikostreoid ilaçlar denir. Bu ilaçlar hormonun vücutta sentezlenme oranının az olduğu durumlarda dışarıdan alınarak rahatsızlıkların iyileştirilmesini sağlar. Ancak doktor kontrolünde kullanılması gerekir.

Steroid özellikli olan kortizonun insanlarda doğal şekilde bulunan kortizol isimli hormonun özel olarak üretilmiş hali olduğu söylenebilir. Kortizol bağışıklık sisteminin baskılanmasında görevli olan ve vücutta böbrek üstü bezlerinde bulunan hormondur. Bu hormonun vücutta yeterince bulunmadığı durumlarda rahatsızlıklar ortaya çıkar. Bu nedenle de kortizon ismiyle dışarıdan alınarak kullanılmaya başlar.

Kortizon Nasıl Kullanılır?

Sentetik özellikli olarak üretilmiş olan kortizon birden fazla formda bulunur. Bunlar iğne, hap, ilaç, krem ve pomad olarak sıralanabilir. Hangi formun kullanılacağı kişinin yaşadığı hastalığa göre belirlenir. Bu aşamada doktorun hastalıkla ilgili yaptığı tetkikler ve kullanım önerileri etkili olur.

Kortizonun ilaç ve hap türleri ağızdan alınarak kullanılır. Doz miktarı ise yaşanan hastalığa ve hastalığın ilerleyişine göre değişir. İğne formundaki kortizonun ise damar içlerine veya farklı bölgelere enjeksiyonla uygulaması yapılır. Kişilerin cilt hastalığı yaşadığı durumlarda ise kortizonun krem versiyonu verilerek cilde belirli aralıklarla sürülmesi önerilir. İlaç, krem ya da iğne formundaki kortizonun kullanım süresi de hastalığa bağlıdır.

Kortizon Ne İşe Yarar?

Tıpta kortisteroid ismiyle anılan kortizon ne işe yarar? Tıbbi konulara ilgi duyanlar tarafından öğrenilmek istenir. Kortizonun yararlarını bilmek ihtiyaç halinde kullanımı da kolaylaştırır.

Kortizon şu işlere yarar;

• Vücuttaki iltihabın kurutulmasına yardımcı olur.
• İltihap nedeniyle vücutta oluşan şişliklerin giderilmesini sağlar.
• Vücutta iltihabın oluşmasını önleyen özelliği vardır.
• Vücuttaki kaşıntıların giderilmesine yarar.
• Kortizol hormonunu yeterince salgılayamayan kişilerin ihtiyaçlarını giderir.
• Kan şekerinin doğal şekilde yükselmesine yardımcı olur.
• Bağışıklık sisteminin iyileştirilmesine yardımcı olur.
• Hücrelerde bulunan kan hücrelerinin artmasını sağlar.
• Vücudun çeşitli bölümlerinde görülen ağrıların geçmesini sağlar.
• Kortizonun metabolizmaya da yardımcı olduğu söylenebilir.

Kortizondan verimli şekilde faydalanmak için doktorların verdikleri dozda kullanım yapmak gerekir. Ayrıca doz sürelerini aksatmamak ve bu ilaçlarla birlikte yapılan önerileri dikkate almak gerekir.

Kortizon Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Doktorlar tarafından kortizon çok fazla hastalık için kullanılır. Ancak kullanım tipi ve süresi hastalığın türüne veya gelişimine göre değişir.

Kortizonun kullanıldığı hastalıkların isimleri ise şöyledir;

• Romatizma hastalıkları (romatoid artrit, fibromiyalji, osteoartrit, kalp romatizması)
• Alerji hastalıkları (kurdeşen, rinit, astım, böcek alerjisi)
• Cilt hastalıkları (sedef, eritem, pemfigus, egzama)
• Karaciğer hastalıkları (siroz, kronik hepatit, karaciğer yağlanması)
• Kanser türleri (böbrek üstü bezi kanseri, kan kanseri ve kolon kanseri)
• Böbrek hastalıkları (böbrek iltihabı, SLE)
• Göz hastalıkları (göz nezlesi, göz iltihabı)
• Solunum hastalıkları (astım, bronşiyal astım, koah, rds)
• Organ nakilleri

Sayılan hastalıklara ek olarak yaralanmalar, zehirlenmeler, şoklar ve kortizol hormonunun salgılanmaması gibi rahatsızlıklarda da kortizon kullanımı yapılır. Organ nakillerinde ise vücudun organı reddetme durumunun ortadan kaldırılması için kullanılır.

Kortizon İğnesi Nedir?

Steroid hormonunun iğne versiyonunda hazırlanmış haline kortizon iğnesi denir. Bu iğne enjeksiyon yardımıyla uygulanır. Böylelikle hormon etkisiyle iltihabın oluşma riskinin azaltılması sağlanmaya çalışılır.

İğne vücutta ağrının görüldüğü bölümlere de yapılır. Böylelikle ağrının şiddetinin düşürülmesi sağlanır. Bu iğnenin ağrıya veya iltihaba karşı en yaygın uygulandığı bölümler şunlardır; bacaklar, kalçalar, ayak bilekleri, omuzlar, dizler, omurgalar ve dirseklerdir.

İğnenin uygulanma alanında etkisini göstermeye başlaması iltihap ya da ağrı rahatsızlığının şiddetine ve ilerlemesine göre değişir. Bu nedenle de iğnenin birkaç doz şeklinde uygulanması da mümkündür.

Kortizon iğnesinin damar içleri veya uygun bölgelere uygulanması gerektiğinden hemşire ve diğer sağlık görevlileri tarafından yapılması gerekir. Uzman tarafından yapılmayan iğnelerin istenmeyen durumlara sebep olduğunun bilinmesi şarttır.

Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir?

Ağrılar, alerjiler, iltihaplar ve kortizol eksikliği için kortizonun kullanılması önerilir. Farklı formlarda kullanılan bu maddenin dozunun aşılması veya yanlış kullanılması gibi durumlarda yan etki göstermesi mümkündür. Bu nedenle kullanımın uzman kontrolünde ve doz aşmayacak şekilde yapılması gerekir.

Kortizon yan etkileri;

• Kaslarda zayıflık görülür.
• Tansiyon yükselmesine neden olur.
• Sindirim sorunları yaratır.
• Kadınlarda adet düzensizliğine neden olur.
• Orta yaş bireylerde kemir erimesi riskini artırır.
• Kurdeşen, deri döküntüsü veya kaşıntı gibi alerjik sorunlara neden olur.
• Mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
• Göz ağrısı, bulanık görme veya çift görme gibi göz rahatsızlıkları yaratır.
• Nefes darlığı ve hızlı kalp atışının görülmesine neden olur.
• Vücut tüylenmesinde artışın görülmesine neden olur.
• Aşırı terleme yaratır.
• Kan şekerinin yükselmesini sağlar.
• Omurga kemiğinde kırılmaya neden olur.
• Ruhsal bozukluklara sebebiyet verir.
• Çocukların gelişimini olumsuz yönde etkiler.

Kortizon zararları kullanımın hemen ardından çıkabileceği gibi uzun süreye de yayılabilir. Bu nedenle uyarıların dikkate alınması önemlidir. Bu uyarılar arasında farklı ilaçlarla birlikte kullanıma dikkat etmek, tuzu daha az kullanmak, kullanım dozunu aşmamak ve bol su tüketmek yer alır.

Kortizon İğnesi Ne Zaman Etkisini Gösterir?

Kortizon iğnesinin vücudun farklı bölgelerine ve farklı durumlarda uygulanması mümkündür. Bu nedenle iğnenin etki süresi de uygulama durumuna bağlı olarak değişir. Etki ortalama 1-2 saat içerisinde görülmeye başlar ancak maksimum etkinin hissedilmesi için 1-2 gün geçmesi gerekir.

Enjeksiyonla uygulanan iğnenin etkisinin kaybolması içinse en az 1 hafta beklemek gerekir. Bu süre sonunda ağrılardan kurtulmak ve şişlik hissinin ortadan kalkması mümkün olur. Özellikle iğne iltihap için kullanılıyorsa etki etmeye başlamasından itibaren iltihabın tamamen geçmesi maksimum 1 haftayı bulur.

Sonuç

Kortizon kullanmanın çok sayıda hastalığın tedavisi ve önlenmesinde fayda sağlaması nedeniyle kullanımı her geçen gün artış gösterir. Kullanım ve uygulamasının basit olması nedeniyle doktorlar tarafından sıkça reçete edilir.

Günümüzde her bireyin yaşadığı rahatsızlık nedeniyle kortizon kullanması beklenebilecek bir durumdur. Bu nedenle ilacın kullanım amacının ve yan etkilerinin bilinmesi gerekir. Bu sayede bilinçli şekilde iyileşme gerçekleşebilir. Pusholder.com kişilerin kortizona karşı bilinçli hale gelmesini kolaylaştıracak makale hazırlamıştır.

Bu makalede ilacın tiplerinden kullanımına, kullanıldığı hastalıklara ve yan etkilere kadar detaylı anlatımlar mevcuttur. Sizler de günümüzde sıkça duyulan bu ilaçla yakından tanışmak istiyorsanız makaleyi okumaya başlayabilirsiniz.