Ekonominin Temel Amacı Nedir?
Ekonomi, sınırsız birey ihtiyaçlarını karşılama ve aynı zamanda maddi refahı artırmak amacıyla kıt olan kaynakların en iyi biçimde kullanılmasını incelemekte olan bir bilim dalıdır. Ekonomi kavramının inceleme alanına giren olayları çözebilmeye ve aynı zamanda prensiplerini ortaya koymaya çalışıyor.
Bunu yaparlarken toplumların sosyal yapısının, hukuk kurallarının, örflerin ve âdetlerinin ve yönetim biçimlerinin iyi bilinmesi zorunluluğu bulunuyor. Kişilerin ve toplumun davranışları ve kararları, ekonomi bilimini oldukça yakından ilgilendiriyor. Peki, ekonominin temel amacı nedir?
İçindekiler
Ekonominin Konusu Nedir?
İçinde yaşadığımız vakit ve toplumlarda insan ihtiyaçları çok oluyor ve hızla artma eğiliminde oluyor. Çeşitli ihtiyaçlarımızı karşılayacak olan kaynaklar kıt olduklarından elde edilmeleri pek çok ekonomik faaliyeti de zorunlu kılıyor. Bu tür faaliyetler ekonomi biliminin temel konusunu teşkil ediyor. Kişilerin ihtiyaçlarının sonsuz şekilde olması ve kaynakların ihtiyaçlara oranla kıyaslandığında sınırlı olması, kişileri çeşitli seçenekler arasında tercih yapmak zorunda bırakıyor.
Bu sebeple ekonomi bir tercih bilimidir de denilebiliyor. Ekonominin temel konusunu “çeşitli mal ve hizmetlerin nasıl üretilmiş olduğu ve bunların ihtiyaç sahipleri arasında ne biçimde değiştirilip üretim faktörlerine hangi yolda bölündüğünün açıklanması oluyor.” şeklinde ifade edebilmek mümkündür. Tüketim temelinde, bölüşüm, değişim ve üretimlerin ekonominin ilgilendiği konuların temel olan başlıkları oluyor.
Ekonomi Biliminin Cevap Aradığı Sorular
Ekonomi, ilk olarak ne üretileceği sorusuna cevap veriyor. Bu temel soru, kaynakların sınırlılığı, tercihler şeklindeki kavramlarla ilgili oluyor. İkinci soru ise, üretimlerine karar verilmiş olan mal ve hizmetlerin nasıl üretileceği oluyor. Yani üretimde ne tür bir teknoloji kullanılacaktır şeklindeki soru, üretim yöntemlerinin seçimi ile alakalıdır. Örneğin, halının evde yahut fabrikada üretimi gibi cevaplar verilebiliyor. Üçüncü soru, malların kim ya da kimler için üretileceği ile ilgili oluyor.
Ekonominin Amaçları Nelerdir?
Ekonomi biliminin temel olan amacı, ele aldığı alanda meydana gelen olaylarla ilgili sebep sonuç ilişkilerini bulabilmek ve bilimsel kurallar şeklinde ortaya koymaktır. Ekonomi sosyal olan bir bilimdir. Bu sebeple ortaya koymuş olduğu kurallar, tabiat bilimlerindeki gibi çok kesin olmuyor. Ancak gerçekleşme ihtimali oldukça yüksektir.
Örnek olarak, bir malın fiyatı yükseldiği zaman o mala tüketicilerin az istek duyacakları ekonomik kuraldır. Bunun tersi bir davranış halinde bulunan tüketiciler de olabiliyor. Bunun adına ekonomi, genel eğilimlere mümkün olduğu kadar doğru yaklaşıp ekonomik olan kurallar ortaya koyuyor.
Ekonomi biliminin amaçları:
- Sınırlı olan üretim faktörlerini, sınırsız kişi ihtiyaçları arasında dağıtma,
- Ekonomik olarak kalkınmayı sağlayarak toplumun tümünün refahını artırma,
- Diğer disiplinlerden (bilim dallarından) faydalanıp ekonomik problemlere çözümler bulma şeklinde sıralanıyor.
Ekonomi; yaşadığımız dünyayı (kıtlığı, bolluğu, açlığı, zenginliği, sefaleti, tokluğu, istihdamı, işsizliği) maddi olan değerlerin arz ve talebini, bunların neden ve sonuçlarını anlamamıza yardım ediyor. Ekonomi; yaşamda daha etkin ve verimli şekilde olmamıza, var olmamızın yollarını temel olarak öğrenmemize, sınırlı olan imkânlarımızla sınırsız ihtiyaçlarımızı en iyi biçimde karşılamamıza yardım ediyor. Bu biçimde ekonomi tanımı rahatlıkla yapılabiliyor.
Ekonominin Amaçları Arasında Neler Bulunmaktadır?
Ekonomi, üretim, dağıtım ve tüketim, ticaret, ithalat ve ihracattan oluşan bireylerin etkinliğidir. Kişilerin ihtiyaçlarını karşılamada yapılan türlü faaliyeti içeriyor. Ekonomi belli bir bölge içerisindeki ekonomik sistemden oluşuyor. Bu sistem dahilide o bölgedeki işgücünü, sermayeyi, doğal olan kaynakları; üretim, ticaret ile dağıtımda rol almakta olan ekonomik kuruluşları ve o bölgede bulunan mal ile hizmetlerin tüketimini içeriyor.
Bir ekonomi teknolojik olan evrim, tarih ve sosyal organizasyon ile beraber coğrafya, doğal kaynaklar, gelir ya da ekoloji şeklindeki ana faktörlerin birleşmesiyle oluşuyor. Ekonomi kelimesinin; “oikia” (Yunanca anlamıyla ev) ve “nomos” (Yunanca anlamıyla kural) köklerinden geliyor, “ev yönetimi” manasını taşıyor. Bütün meslekler, kuruluşlar veya ekonomik faaliyetler ekonomiye büyük katkıda bulunuyor.
Tüketim, tasarruf ve aynı zamanda yatırım ekonominin çekirdek öğeleri oluyor ve pazarın dengesini her daim belirliyor. Ekonominin birincil, ikincil ve aynı zamanda üçüncül olmak üzere üç sektörü mevcut bulunuyor. Tarih boyunca çeşitli toplumlarda, yapıları karmaşıklaştıkça ekonomi de gelişiyor. Sümerler mal paraya dayanmakta olan büyük ölçekte ekonomi oluştururken, günümüzdeki manasıyla ilk ekonomiyi Babilliler şehir devletleri kurmuştur.
Ekonomi İfadesi Ve Temel Amacı
Ekonomi ifadesi eski Yunanca’da hane halkı anlamına gelmekte olan oikos sözcüğü ile yönetim manasına gelen nomos sözcüklerinin birleştirilmesi ile beraber oluşturulmuş bir sözcük olsa da zamanla manası oldukça genişlemiştir. Ekonomi kelimesi ve biliminin temel konusunun, kapsamının ne olduğu sorusuna pek çok farklı cevap verilmiştir şimdiye dek.
Bu soruya verilecek cevap kişinin ekonomi bilimine hangi ideoloji açısından baktığının da cevabıdır aslında. Ekonomi kelimesinin biliminin en yaygın olan tanımı Alfred Marshall’ın neoklasik tüketim çıkışlı ifadesinden yola çıkan Lionel Robbins’in yapmış olduğu sürdürülmekte olan tanımlamadır.
Ekonomi bilimi; kıt olan kaynakların alternatif kullanım olanaklarını incelemekte olan bir bilimdir. Bu tanım ekonomiyi tüketim ya da harcamalar açısından ele almakta olan bir tanımdır. Oysa ekonomi bilimi sadece tüketimle değil aynı zamanda üretim ile ve söz konusu olan üretimin tüketim ile beraber köprüsünü kuran paylaşım problemleriyle de ilgilidir.
Ekonominin Temel Amacı ve Tüketim Faaliyetleri
Tüketim açısından bakılacak olursak ekonomi Lionel Robbins’in tanımına uygun işlev üstleniyor. Çok sayıdaki talebin eldeki sınırlı imkânlarla karşılanması söz konusu oluyor. Üretim açısından bakılacak olursa ekonomi bilimi kimin üretimleri yapacağı, kimler adına üretim yapılacağı, ne denli şekilde üretileceği, üretimlerin kaça mal edileceği yahut kaça satılacağı konularıyla ilgileniyor.
Paylaşım ya da bölüşüm konusuna bakacak olursak bu defa ekonominin ilgi alanı üretimden kimin ne denli pay alacağı konusuna odaklanıyor. Üretim faaliyetinde bulunan emekçi, sermaye sahibi, toprak sahipleri ve girişimcinin üretimden ne denli pay alacağı ekonominin temel olan uğraşı alanı haline geliyor.