Döviz Kurları Neye Göre Artar-Düşer?

İnsanlar, yatırım için döviz türlerini seçerken, ticaret alanında da birçok ürün fiyatlandırması, döviz kurlarına göre yapılmaktadır. Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmalar, son yıllarda herkes tarafından takip edilmeye başlanmıştır. Döviz kurları neye göre artar bunu bilen ve takip edenler yatırımlarını daha sağlam yapabilmekte ve para kazanabilmektedir.

Dünyada yaşanan birçok olay ya da dış etkenler döviz fiyatlarını olumlu ya da olumsuz olarak etkileyecektir. Ülkeler, ekonomilerini güçlü tutarak, döviz fiyatlarındaki dalgalanmalardan fazla etkilenmeye çalışırlar. Ülke para biriminin, döviz türü karşısında değer kazanması ya da değer kaybetmesi, dalgalanmayı oluşturacaktır.

Artış ve Düşüşle Neye Göre Olur?

Döviz kurlarında yaşanan değişimlerin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler, dünya piyasalarında ve ülke piyasasında farklı hissedilebilmektedir.

Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmaların başlıca nedenleri şunlardır;

• FED kararları,
• IMF açıklamaları,
• Ülke enflasyonu,
• Açıklanan faiz oranları,
• Uluslararası ticaret anlaşmaları,
• Cari açık oranı,
• Dış ilişkiler,
• Siyasi gelişmeler,

Bir ülkede, cari açığın oluşması, o ülkede döviz fiyatlarının artmasına neden olmaktadır. Cari açık ise, ithal edilen ürünler için ödenen miktarın, ihraç edilen ürün miktarından fazla olduğunda oluşmaktadır. Ülke yaşanabilecek her türlü siyasi gelişme, uluslararası ticari anlaşmalar, yeni yatırım seçenekleri, döviz kurlarında düşüşe neden olabilecektir.

Döviz Olarak Doların Seçilmesi

Dünya genelinde kullanılan döviz türlerinin tamamının dolara endekslenmesi, yatırımlarda doların tercih edilmesine neden olmuştur. Dünya genelinde döviz piyasasında doların etkin olması 1945 yılında yapılan anlaşma sonucu gerçekleşmiştir. Dolar altın karşılığında endekslendiği için tüm ülkelerde geçerli ve uluslararası ticaretlerde kullanılacak para birimi olmuştur. Ülkemizde de tüm yatırımlar ve ticari işlemler dolar kuruna göre belirlenmektedir.

Dolar kurunda artış ve düşüşlerin yaşanması birçok nedene bağlıdır. Dolar, FED tarafından yönetildiği için bu kurum tarafından yapılacak olan her türlü açıklama, ülkemizde doların artışı ya da düşüşü yönünde etki yapacaktır. Ülke içesinde hükümet kararlarına oluşan güven arttığında ve yeni yatırımlar yapılmaya başlandığında, ülke ekonomisi güçlenecektir. Ülke ekonomisi güçlendikçe dövize olan talep azalacak ve fiyatlar düşmeye başlayacaktır.

Siyasi Gerilimler

Döviz kurlarında görülen fiyat değişimlerinin en önemli nedenlerinden birisi yaşanılan siyasi gerilimlerdir. Tüm işlerde olduğu gibi döviz fiyatları değişimlerinde de bir siyasi boyut bulunmaktadır. Ülkelerin iç siyaset sorunları ya da uluslararası siyasi sorunlar, para piyasalarını yakından ilgilendirmektedir. Yaşanılacak olan siyasi sorunlar, borsa piyasasını olumsuz etkilerken, tüm döviz türlerinin fiyatlarını da etkileyecektir.

Siyasi sorunlardan etkilenen borsada fiyatlar düşerken, ülkede kullanılan döviz türlerinin fiyatları artmaya başlayacaktır. Siyasi sorunlar çözüldüğünde de yatırımlar borsaya yönelecek, borsa fiyatları artacak, döviz fiyatları düşmeye başlayacaktır. Ülkeler arası yapılan siyasi görüşmeler, ekonomik anlaşmalar ya da yaşanılan siyasi gerilimler, döviz kurlarını yakından ilgilendirecektir. Döviz yatırımlarını yapanlar, tüm gelişmeleri yakından takip ederek, alım ve satım işlemlerini planlayabilecektir.

Ülkedeki Döviz Miktarı

Ülkeye giren döviz miktarı arttıkça döviz kur fiyatlarında önemli oranda düşüş sağlanacaktır. Ülkeye döviz girişi ise uluslararası yatırımlar, ihracatın artması ve yabancı turist gelmesi ile mümkün olmaktadır. İhracatın artarak, ithalat miktarından fazla olması ülkenin cari açığını kapatacaktır. Ülke cari açığının olmaması demek, yeterli miktarda dövizin ülkede kalması ve döviz kurlarının düşmesi demektir.

Cari açık olduğunda, ülkede bulunan dövizin ithal edilen ürün kalemleri için ödeme aracı olarak kullanılacağından, döviz miktarı düşecektir. Ülkedeki döviz miktarının düşmesi demek döviz kur fiyatlarının yükseliş yönünde dalgalanma göstermesi demektir. Ülkeler, mümkün olduğu kadar dışarıdan döviz girişi olması için turizm ve yatırım alanlarını genişletirler.

Dövize Olan Talep

Döviz kurlarında yaşanacak olan değişimler, ülkede dövize olan talep miktarına göre ortaya çıkmaktadır. Ülkede, ithalat ve diğer işlemler için talep edilen döviz miktarının, mevcut döviz miktarından fazla olması, kur fiyatlarının artmasına neden olacaktır. Ülkemizde, döviz fiyatlarındaki artışın durdurulabilmesi ve fiyatların düşürülebilmesi için Merkez Bankası tarafından kontrollü olarak piyasaya döviz satışları yapılmaktadır. Piyasadaki döviz miktarı artış oranına göre döviz kur fiyatlarında düşüşler yaşanmaya başlayacaktır.

Yabancı Yatırımcıların Etkisi

Ülkeye yeni yabancı yatırımcıların gelmemesi, ülkede bulunan yabancı yatırımcıların ülke piyasasından çekilmesi gibi durumlar, her zaman döviz fiyatlarının yükselmesine neden olacaktır. Yabancı yatırımcıların gelmemesi ya da ülkeden çıkması, ülke siyasetinde ve hukukunda yaşanılan olumsuzluklar ve güven sorunu ile bağlıdır.

Hukuki ve siyasi güven sağlanmadığında, uluslararası yatırım anlaşmaları yapılamayacak ve yabancı yatırımcılar gelmeyecektir. Bu ülkenin birçok üründe dışa bağımlılığını artıracak, ürün satın alabilmek için dövize ihtiyaç duymasına neden olacaktır. Yabancı yatırımcıların, ülkeye yapacakları yatırımlar döviz kurlarının düşmesini, yatırımlarını çekmeleri ise döviz kurunun artmasında etki gösterecektir.

İthalatın Yükselmesi

Ülkemizde uluslararası ticari anlaşmalar ve tüm ithalat işlemlerinde dolar kullanılmaktadır. İthalat oranının artması ile birlikte, döviz türü olan dolarda artmaya başlayacaktır. İthalat, ülkedeki dolar miktarının yurtdışına çıkması, ülkedeki dolar miktarının azalmaya başlaması demektir. Döviz miktarının azalması, arz talep ilişkisinden dolayı fiyat artışına neden olacaktır. Döviz kurunun artmasında ithalat çok önemli bir etken olarak ortaya çıkmaktadır. İthalatın artması demek cari açığın artması, döviz kurlarının artması anlamına gelecektir.

Dışa Bağımlı Ekonomi

Ülkelerin ekonomilerinin dışa bağımlılık oranları, döviz kurlarının değişim oranını etkileyecektir. Dışa bağımlı bir ekonomiye sahip olan ülkelerde, döviz kurları istikrarsız olacak ve günlük dalgalanmalar yaşanacaktır. Döviz alım satım işlemleri yaparak para kazanmak isteyenler, ülkede yaşanacak olan tüm siyasi ve ekonomik gelişmeleri yakından takip etmelidir. Dışa bağımlı ekonomilerde, ülkeler, ürün satın alabilmek için ödemelerini döviz ile yapmakta ve ülkedeki döviz miktarının önemli bir bölümünün yurtdışına çıkmasına neden olmaktadır. Döviz kuru neye göre değişir diyenler bu nedenleri incelemelidir.