Balinalar İnsanları Neden Yutamaz?
Dünyanın en büyük hayvanlarından biri olarak bilinen balinalar hakkında bugüne kadar pek çok şey duymuşuzdur. Bunlardan en bilineni; mavi balinanın dünyanın en uzun ve en büyük hayvanı olduğudur. Bunun yanı sıra balinalar kendi içinde birçok çeşide ayrılır ve çoğunun ağırlığı tonlarla ifade edilir. Peki bu kadar büyük boyutlara sahip balinalar insanları neden yutamaz?
İçindekiler
- 1 Balina Çeşitleri
- 2 En Yaygın Balina Türleri Özellikleri
- 3 Balinalar Devasa Boyutlarına Rağmen Neden İnsanları Yutamazlar?
- 4 İnsan Yutabilecek Bir Balina: Sperm Balinası (İspermeçet)
- 5 Balina Tarafından Yutulma Yanılgısına Düşen Dalgıç
- 6 Balinalar Hakkında Doğru Bilinen Diğer Yanlışlar
- 7 Balinalar İle İlgili Belgeseller
- 8 Balinalar İle İlgili Filmler
Balina Çeşitleri
Balinalar omurgalı hayvanlardan olup memeliler grubundadır.
Genel olarak bilinen çeşitleri şunlardır;
- Katil Balina
- Mavi Balina
- Beyaz Balina
- Grönland Balinası
- Kaşalot
- Buzul balinası
- Kuzey Pasifik Gerçek Balinası
- Güney Gerçek Balinası
- Antarktika Minke Balinası
- Bayağı Minke Balinası
- Bryde Balinası
- Sei Balinası
- Fin Balinası
- Kambur Balina
- Cüce Balina
Dünya üzerinde farklı bölgelere yayılmış birçok türü olan balinaların bazı türleri yaşadıkları bölgelere göre isimlendirilmiştir.
En Yaygın Balina Türleri Özellikleri
Dünyanın en uzun ve en büyük hayvanı olarak bilinen mavi balinanın boyu 33 metreyi bulabilirken ağırlığı 150 ton civarındadır. Mavi balinalar okyanusun her yerinde yaşayabilirler. Grönland balinası ise dünyada bilinen ikinci büyük balina olup boyları ortalama 20 metre, ağırlıkları ise ortalama 136 tondur.
Katil balinaların boyları ortalama 10 metre olup ağırlıkları 5 tonu bulmaktadır. Katil balinalar genelde kutup bölgelerinde yaşarlar. Beyaz balinalar; boyları 5 metreyi bulan, ağırlıkları ise 80 kilo civarı olan balinalardır. Kaşalot balinalar yaklaşık 20 metre uzunluğunda 50 ton ağırlığındadır. Genelde Akdeniz bölgesinde yaşarlar.
Balinalar Devasa Boyutlarına Rağmen Neden İnsanları Yutamazlar?
Balinalar çok büyük boyutlara sahip olmasına insanları yutamazlar. Balinalar insanları neden yutamaz? Ağız ve mideleri ne kadar büyük olursa olsunlar boğazları dar yapılı olduğu için bir insan bedeni bir balinanın boğazına sığamaz.
Bir balinanın boğazı ancak bir insan kolunun sığabileceği bir genişliktedir. Bir balinanın bir insanı yutabilmesi için önce parçalara ayırması gerekir fakat bu da çoğunlukla mümkün değildir. Çünkü balinaların büyük bir kısmında diş yoktur bunun yerine balina çubuğu denen bir yapı sayesinde beslenirler.
Dişsiz balinalar veya çubuklu balinalar olarak bilinen balina grubu planktonları suyla birlikte ağızlarına alırlar; sonrasında balina çubuğu sayesinde suyu ağızlarından atarak beslenirler. Yani insanlar balinaların avlarından biri olmamıştır.
İnsan Yutabilecek Bir Balina: Sperm Balinası (İspermeçet)
Yukarıda birçok balina çeşidinden ve balinaların genelde dişsiz yapıda olduğundan bahsettik. Peki hiç mi insan yutabilecek bir balina yok? Elbette var: Sperm balinası (İspermeçet) Yukarıda dişsiz balinalardan diğer adıyla çubuklu balinalardan bahsetmiştik. Diğer bir grup olan dişli balinaların alt türü olan sperm balinası, yaygın bilinen adıyla ispermeçet balinaları dişli balinaların en büyüğüdür.
İspermeçet balinalarının erkekleri 15–20 metre boylarında ve 45-70 ton ağırlığında, dişileri ise 9–13 metre boyalarında ve 15-20 ton ağırlığında olurlar. Başı oldukça iridir ve vücut büyüklüğünün üçte biri kadardır. İspermeçet balinalarının dişleri insanları parçalayabilecek güçtedir.
Ayrıca ispermeçet balinalarının boğaz yapıları da geniştir. Bu nedenlerle ispermeçet balina türü insan yutabilen bir balinadır. Fakat insanları için endişe edilecek kadar tehlike yaratmazlar çünkü insanların bir ispermeçet balina türüyle karşılaşması milyonda bir olasılıktadır. Çünkü İspermeçetler suyun ortalama 1200 metre altında yaşarlar.
Balina Tarafından Yutulma Yanılgısına Düşen Dalgıç
2021 Haziran ayında ABD’nin Massachusetts eyaletinde ıstakoz avcılığı yapan Michael Packard, avlanmak için çıktığı bir dalış sırasında bir kambur balinanın kendisini ağzına aldığını ve 30-40 saniye sonra da tekrardan tükürdüğünü anlattığında büyük bir endişe yaşanmıştı.
Gazetecilere yaşadığı olayları anlatan 56 yaşındaki Packard, dalış takımlarını giydikten sonra tekneden atladığını ardından “büyük bir sarsıntı hissettiğini ve aniden her tarafın karanlığa gömüldüğünü” söyledi. Olayla ilgili detaylara şüpheyle yaklaşan uzmanlar bu yaşananların ‘çok olası’ olmadığını iddia ettiler.
Bazı bilim insanları, Packard’ın başına gelenlerin bir kaza olmasının muhtemel olduğunu, bugüne kadar kambur balinaların insanlara saldırdığına dair herhangi bir delil olmadığını belirtiyor.
Olayın Packard tarafından bu şekilde anlatılan olay için uzmanların bunun tesadüfi olarak gerçekleşen bir olay olduğunu belirtmesine rağmen bazı insanlar balinaların insanlara saldırabileceğini, insanları av olarak gördüğünü hatta Packard’ın balina tarafından yutulup sonrasında balinanın kusmasıyla kurtulduğuna inandılar.
Bu olaylar neticesinde insanların balinalar tarafından yutulabileceğine dair yanlış bir inanış oluştu. Özellikle kambur balinaların saldırgan olduğu konusunda gerçeklik payı olmayan bilgiler yayıldı.
Balinalar Hakkında Doğru Bilinen Diğer Yanlışlar
Balinalar hakkında sadece insan yutmaları konusunda değil daha birçok konuda yanılgı mevcuttur. Dünyanın en büyük canlılarından olan balinalar ile ilgili yıllar boyunca değişik efsaneler ve mitler ortaya atılmıştır. Elbette su altı dünyası her zaman çok gizemli olmuştur ve bu gizemlerden en büyüklerinden biri de balinalara aittir.
- Nefes tutma konusunda başarısız oldukları sanılırken ispermeçet balinaları 1 saat boyunca nefeslerini tutabilir.
- Her ne kadar insanları yutamıyor olsalar da yediklerinin büyük olduğu düşünülür. Greyfurttan daha büyük bir nesneyi yutamazlar.
- Etinin yenilebilir olmadığı düşünülür oysaki İzlanda’da son derece popüler bir yemektir.
- Az sayıda türü olduğu zannedilir halbuki balina köpekbalığı da dahil olmak üzere sayısız türü vardır.
Balinalar İle İlgili Belgeseller
Balinalarla ilgili vermiş olduğumuz bu bilgilerden sonra balinalar hakkında eğitici ve bu canlılar hakkında eğitici belgesellerden bahsetmekte yarar var.
Balinalar hakkındaki belgeseller şöyle ki:
- National Geographic – Wild Katil Balinalar
- Blackfish
- National Geographic – Mavi Balinanın Krallığı
- Okyanus Kabileleri – Yunuslar ve Balinalar
Balinalar İle İlgili Filmler
Balinalarla ilgili bilgi vermeleri ve onları insan yaşamlarıyla buluşturmaları açısından önem arz eden filmlerden de bahsetmek gerekir.
Balinalar hakkındaki filmler:
- Büyük Mucize (2012)
- Orka (1977)
- Beyaz Balina (1956)
- Beyaz Balina (2017)
- In The Heart Of The Sea (2015)
- Derinlik Sarhoşluğu (1988)
- Moby Dick (2010)
Balinalar hakkındaki film ve belgeseller su altı dünyasının en büyük canlıları hakkında çok sayıda gizemi ortaya çıkartırken onların yaşam alanları, avlanmaları, çeşitleri ve sürü yapılarıyla ilgili birçok bilgiyi de içeriyor.