Ameliyatlarda Neden Yeşil Önlük Giyilir?

Hayati öneme sahip olan ameliyatlarda doktorların ameliyat esnasında giydikleri cerrah önlüklerinin neden yeşil olduğu konusu en çok merak edilen konular arasında yer alır. Laboratuvar ya da cerrahi operasyonların yapıldığı ameliyathanelerde genellikle kan gibi sıvıların bulaşma ihtimali yoğundur. Genel muayenelerde beyaz tercih edilen kıyafetlerin neden ameliyathanede değiştiği konusunun ise elbette bir nedeni vardır. Peki, ameliyatlarda neden yeşil önlük giyilir?

Doktor ve Hemşireler Ne Renk Önlük Kullanır?

Doktor ve hemşireler, muayene ya da hasta işlemlerinde beyaz önlük kullanırlar. Bunun başlıca nedeni hijyenik olması ve günlük hareket esnasında doktorların ya da hemşirelerin terlemesini önlemektir. Özel kumaşlardan üretilen beyaz önlükler laboratuvar gibi alanlarda da tercih edilir.

Sağlık Çalışanları Neden Farklı Renkler Kullanır?

Acil servis gibi alanlarda çalışan sağlık çalışanları için birbirinden farklı renkler tasarlanmıştır. Yeni tasarımlarda farklı renklerin kullanılması ise hastane biriminde görev alan personelin de birbirinden görev olarak ayrımı sağlanabiliyor. Hasta bakıcı, temizlik görevlisi, acil birim ya da doktorlar farklı renklerde görevlerini yaparlar. Ameliyathanelerde ise durum farklıdır. Yeşil ya da mavi renklerin olduğu bu kıyafetlerin kullanılmasının bir nedeni vardır.

Neden Siyah Önlük Yerine Yeşil Önlük Kullanılıyor?

Eskiden yani 19. yy’da doktorların muayene gibi günlük rutinlerinde günlük kıyafetler giydiği gözlemlenmiştir. Kan ve diğer sıvı lekelerin belli olmaması adına siyah önlük kullanımına geçiş yapılmıştır. Bu durum ise hijyen adına sorunların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kan lekelerinin belli olmayışı hastalıklara davetiye çıkarmıştır. Mikrobik olan birçok hastalık ve bakteri yayılarak diğer hastaların hayatını tehdit etmiştir.

Geçmişte Beyaz Önlüğe Ne Zaman Geçilmiştir?

Doktorluğun günümüze kadar saygın meslek grubu haline gelmesiyle 1900 yıllarının başından itibaren Alman cerrah Ernst Von Bergmann, beyaz önlük ile tüm doktorların laboratuvar görevlileri gibi giyinmesine öncülük ederek beyaz kıyafeti sağlık sektörüne kazandırmıştır. Beyaz önlüğün hem otorite hem de hijyeni temsil etmesi dışında ameliyathanelerde sorunlara sebebiyet vermiştir. Ameliyathanede geçen uzun zamanlar, beyaz rengin ışığı yansıtması sonucu göz yorgunluğuna neden olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla ameliyat başarısı önemli ölçüde azalmıştır.

Neden Beyaz Önlük Ameliyatta Başarısızlık Yaratmıştır?

Hemşire ve cerrahlar beyaz önlük sonucu; ameliyatta başarısızlık yaşamış, kana odaklanarak zamanla duyarsızlık oluşmasına, yanılmalara neden olmuştur. Bu durumu ortadan kaldırmak amacıyla farklı renkler kullanılmaya başlanmıştır. 1914 yılı ile ameliyathanede artık yeşil, sonrasında ise mavi renge dönülmüştür. Kan lekesi görünerek aynı zamanda görüşü etkilememiştir.

Kırmızı, Yeşil ve Mavi Renklerin İlişkisi

Ameliyat esnasında oluşan kan sıçraması ya da hastada görülen kan yoğun olarak görülen renktir. Kana baktıktan sonra farklı bir renge bakmak istenildiğinde ise kan lekesi gölge şeklinde göze çarpar. Kan kırmızısını kontrast rengi yeşil ya da mavidir. Yeşil, mavi gibi renklere bakarak görüş yenilenir, göz hassasiyeti artar, yanılma ortadan kalkar ve kırmızı renge yönelik duyarsızlık önlenir. Kırmızı renginin tonlarını da kolaylıkla algılayan cerrahlar, ameliyat sırasında hata payını en aza indirger.

Kontrast Renklerin Özelliği

Fizik biliminde de belirtildiği gibi kontrast renklerin birbirini tamamlaması görüş açısında netlik sağlar. Bitkilerde olduğu gibi yeşil yapraklara sahip çiçeklerde açan kırmızı renkli çiçekler her zaman daha fazla dikkat çeker.

Yeşil ve Mavi Renk Seçimi Doğru Mu?

Renklerin en önemli olan sağlık alanında belirlenmesi hayat bir öneme sahiptir. Bazı ameliyatların uzun sürdüğü tahmin edildiğinde gözlerin net görmesinin önemi daha fazla ortaya çıkar. Uzun süreli kana baktıktan sonra tekrar bulunduğu alana odaklanarak ameliyatı devam ettirmek, cerrahın başarısı adına önemlidir. Kırmızı rengine bakılarak yapılan bazı çalışmalarda farklı bir yere bakıldığında yeşil gölgelerin görüldüğü gözlemlenmiştir. Bu durum ise cerrahlarda baş dönmesine ya da mide bulantısına neden olur.

Cisimlerin algılanmasını engelleyerek ameliyatın devamını etkiler. İnsan hayatının söz konusu olduğu her ameliyatta bu durumların yaşanması tehlikeli bir olaydır. Özellikle arada oldukça küçük mesafe bulunan tümör gibi önemli operasyonlarda yapılacak ufak bir hata dahi ölümle sonuçlanabilir. Sürekli olarak ameliyat malzemeleri değişikliğinde gözün farklı bir alana baktıktan sonra ameliyat bölgesine geçmesi ile odaklanma sorunları ortaya çıkar. Kullanılan kumaş malzemelerin bu nedenle mavi ve yeşil tercih edilmesi önemlidir.

Renklerin Hasta Üzerindeki Etkisi

Ameliyathane duvarı özellikle yeşil ya da mavi tonlarda tercih edilir. Pastel ya da bej gibi renkler de kullanılabilir. Önemli olan doktorların gördükleri alanlarda bulunan renklerin gözleri yormamasıdır. Gözlerin rahatlaması ile doktorlar daha başarılı operasyonlar yapar. Hastalar için yeşil ve mavi renkleri ise doğayı anımsatır.

Doğanın huzurlu kollarına kendisini bırakır ve stres yapmadan ameliyata hazırlanır. Mavi renginin ise kan akışını yavaşlattığı bilinir. Bu da hastaya sakinlik kazandırır. Bir hastanın daha huzurlu olarak ameliyata girmesi aynı zamanda doktorun da stresini ortadan kaldırır: Ameliyat işleminin zorluk derecesine göre renklerin ve ışıkların önemi daha net anlaşılabilir.

Hastalar için mavi ve yeşil renk;

• Huzur verir
• Kan akışını yavaşlatır
• Sakinleştirir
• Stresi azaltır
• Güven verir

Danimarka’da aydınlatma için hastanelere yönelik bazı renk panelleri denemiştir. Cerrah ve hemşirelerin gözlerini dinlendiren renklerin ameliyathanelerde kullanımında doymuş renklere yer verilmiştir. Yeşil ışığın kullanımı sonrasında cerrahların gözlerinde sorunlar ortadan kaldırılmış ve yorgunluk ortadan kalkmıştır.

Mavi ışık kullanımı ise yardımcı sağlık görevlileri için gözlerini yormadan odaklanacakları bir ortam hazırlamıştır. Hastaların psikolojik sorunlarını ortadan kaldırmak adına kullanılan sıcak renkler ise güven vermiş ve hastalar ameliyatı huzurlu geçirmiştir. Ameliyattan sonrası ise daha huzurlu uyandıkları tespit edilmiştir. Ameliyat başarısı sadece doktora değil; kullanılan teçhizata, yardımcı personelin hızına ve kullanılan renklere de bağlıdır.