Tarih Boyunca Türklerin Kullandığı Alfabeler

Türk tarihi, çok köklü bir geçmişi ile her zaman ilgi çekmiştir. Geçmişi zaferlerle dolu olan bu millet, birçok uygarlığın da doğmasına neden olmuştur. Çok geniş coğrafyalara yayılarak farklı kültürlerle etkileşime geçmişlerdir.

Özellikle de dil konusunda çok fazla etkileşim meydana gelmiştir. Bazı zamanlarda kendi dillerini kullanmaya devam eden Türkler, bazı zamanlarda da göç ettikleri bölgelerin dillerinden etkilenmişlerdir.

Bu nedenle farklı Türk Devletlerine baktığınız zaman bazılarının dillerinde farklılık meydana geldiğini göreceksiniz. Bu etkilenmeler, kullanılan alfabelere de yansımıştır. Türkler tarih boyunca çok çeşitli alfabeleri kullanmışlardır. İşte tarih boyunca Türklerin kullandığı alfabeler.

Türkler Hangi Alfabeleri Kullanmışlardır?

Dil, bir toplumu toplum haline getiren en önemli unsurlardandır. Çünkü dil olmadan hiçbir şey olmaz. Milletin var olabilmesi bu unsura bağlıdır. Tarih boyunca her millet, bu durumun bilincinde hareket etmiştir. Bundan dolayı da dilsiz yaşamamışlardır.

Bu durum, Türklerde de aynı olmuştur. Her ne kadar farklı yerlere göç etmek zorunda kalsalar bile benliklerini yitirmemek için dil kullanmaya devam etmişlerdir. Ancak zaman zaman farklı alfabelere yönelmişlerdir. Türklerin geçmişte kullandıkları alfabeler şunlardır:

• Göktürk Alfabesi
• Uygur Alfabesi
• Arap/İslam Alfabesi
• Kiril Alfabesi
• Latin Alfabesi

Türklerin kullandıkları alfabelerdir.

Göktürk Alfabesi

Orhun Alfabesi adıyla da bilinen Göktürk Alfabesi, Orhun bölgesinde yaşamış olan Türklerin kullandıkları bir alfabedir. Türk kavimleri, Hunlar ve Göktürkler tarafından kullanılmıştır. Türkler, zaman içerisinde bu dile birtakım eklemeler yapmışlardır.

Toplamda 38 harften oluşan bu alfabede 4 adet sesli harf bulunuyor. Resmi yazılar için kullanılan ve düzenli bir sistem içeren alfabelerdendir. 10. yüzyıla gelinceye kadar kullanılmıştır. Bu dil, 19. yüzyıla gelindiğinde çözülebilmiştir.

Uygur Alfabesi

Uygurca için kullanılan bir alfabedir. Uygurlar, Göktürk Devleti’nden sonra tarih sahnesine çıkmışlardır. Ve kendilerine özel bir dil kullanmaya başlamışlardır. Alfabe içerisinde 18 adet sembol bulunmaktadır.

4 adet harf sesli geri kalan harfler ise sessizdir. Sağdan sola doğru yazılan bir dildir. Aynı zamanda bitişik bir yazı stili kullanılır. Türk Devletleri bu alfabeyi, hem İslamiyet’ten önce hem de İslamiyet’ten sonra kullanmışlardır. Ayrıca Timur İmparatorluğu devletlerinin de kullanmış oldukları bir alfabedir. Bu dili kullanarak yazılan çeşitli din, hukuk, sanat ve edebiyat kitapları bulunuyor.

Arap-İslam Alfabesi

Türkler, İslamiyet’i kabul etmeden önce farklı bir dil kullanıyorlardı. Ancak bu dini benimsedikten sonra Arap-İslam Alfabesine yönelmeye başlamışlardır. Çok yaygın bir şekilde kullanılan bu dil, özellikle de bilim adamları tarafından tercih edilmiştir.

Bu nedenle eski dönemlerde yaşayan Türk bilim adamlarının çoğu, bu dili kullanarak kitap yazmışlardır. Bu alfabeyi kullanarak yazı yazmak istediğiniz zaman sağdan sola doğru yazım yapmanız gerekiyor. Bu dil, 1928 yılına kadar Türkler tarafından kullanılmaya devam edilmiştir. Bu tarihten sonra Latin alfabesine geçiş yapılmıştır.

Kiril Alfabesi

Türkler, tek bir coğrafya üzerinde yaşamamışlardır. Dünyanın farklı yerlerine giderek geçim sağlamışlardır. Ancak göç ettikleri bölgelerde kendilerinden daha güçlü devletlerle karşılaştıkları da olmuştur.

Bu devletlerden biri de Rusya’dır. Rusya’da yaşamakta olan Türkler, Kiril alfabesini kullanmaya zorlanılmışlardır. Bu baskı sonucunda Kiril alfabesi benimsetilmiştir. Rus Ortodoks Kilisesi’nin misyonerleri, bu benimsetme için çok çalışmışlardır.

Müslüman olmayan Türkler bu durumu kabul etmişlerdir. Ancak Müslüman olanların daha ciddi şekilde kabul etmeleri için yasalar çıkarılmıştır. Baskı sonucunda kullanılan bir dil olsa da belli bir zaman boyunca Türkler tarafından kullanılmıştır.

Latin Alfabesi

Cumhuriyet ilan edildikten sonra çeşitli alanlarda inkılaplar yapılmıştır. Bu alanlardan biri de dildir. Arap alfabesini kullanan Türk Devleti, resmi bir şekilde Latin alfabesine geçiş yapmıştır. Ancak bu geçiş, Türk milletini bir hayli zorlamıştır. Çünkü bu zamana dek kullanılan Arap harfleri herkes tarafından biliniyordu.

Ama Latin harflerini bilen insan sayısı bir hayli azdı. Bu yüzden insanlara dil eğitimi verilmesi gerekti. Bu değişim insanları çok fazla etkilemiştir. 29 harften oluşan alfabede 8 adet sesli harf yer alıyor. Dünyanın birçok yerinde kullanılan bir dil olması, kolay benimsenmesini sağlamıştır.

Türklerin En Uzun Süre Kullandığı Alfabe Hangisidir?

Toplamda 5 farklı alfabe kullanan Türkler, çeşitli nedenlerden dolayı dil değişikliği yaşamışlardır. Ancak çok uzun süre boyunca kullandıkları bir dil vardır. O da Arap alfabesidir. İslamiyet’in kabul edilmesinden sonra benimsenen Arap dili, dinin daha kolay anlaşılması için kabul edilmiştir.

O dönemlerde Arap dünyasında çok fazla bilim adamı bulunuyordu. Bu bilim adamlarının her biri Arapça üzerinden bilgilerini paylaşıyorlardı. Böylesine özel bir dili kabul etmek, Türkler için büyük bir ehemmiyete sahipti. Bundan dolayı Arapça dilinden uzun bir süre vazgeçmemişlerdir. Neredeyse 1000 yıl boyunca kullanılmıştır. 1928 yılında gelindiğinde bu dil resmiyetten çıkarılmıştır. Yerine Latin Alfabesi getirilmiştir.

Türkler Brahmi Alfabesini Kullandı Mı?

Brahmi, çok eski yazı sistemlerinden biridir. Soldan sağa doğru yazım yapılır. Budist misyonerler tarafından öğrenilir. Brahmi, her ne kadar diğer alfabeler gibi olmasa da Türklerin kullanmış olduğu alfabelerdendir.

Hangi Alfabe Türkler Tarafından Kabul Edilmemiştir?

Çin alfabesi, Türkler tarafından kabul edilmeyen bir alfabedir. Çinliler, Türklerin benliklerini bozabilmek için çok fazla uğraşmışlardır. Bu nedenle bazı zamanlarda savaş yolunu denerken bazı zamanlarda da sulh yolunu tercih etmişlerdir.

Ancak her şeyi yapmalarına rağmen Türkleri etkileyememişlerdir. Eski Türkler, bu imparatorluk ile çok yakın ilişkiler kurmuşlardır. Hatta kız alıp-verme yöntemi ile akrabalık kurmaya çalışılmıştır.

Tüm bunlara rağmen yapılan yazışmalarda Türkler kendi dilini kullanmaya devam etmişlerdir. Yazışmaların hiçbirinde Çin harflerine rastlanmamıştır. Türk devletleri farklı kültürlerden etkilenseler bile Çin’e karşı farklı bir tutum sergilemeyi iyi bilmişlerdir. Böylece dillerini korumayı başarmışlardır.