Nomofobi (Telefonsuz Kalma Korkusu) Nedir?

Bilindiği gibi; teknoloji, hangi alanda olursa olsun, günlük hayatın önemli bir parçası durumunda. Bu nedenle birçok farklı alanda, farklı amaçlar için teknolojinin imkanlarından faydalanılıyor. Sağlık, eğitim, spor, üretim, sanayi, gıda, elektrik-elektronik ve daha pek çok alanda teknoloji en önemli unsur. Doğru ve amacına uygun şekilde kullanılması durumunda teknolojinin insan hayatını kolaylaştırdığı ve olumlu katkı sağladığı bir gerçek. Fakat bazı durumlarda da insan hayatını olumsuz etkileyebiliyor. Teknolojinin ” zarar ” olarak nitelendirilebileceği unsurlardan birisi de sürekli yeni fobiler ortaya çıkarması. Bunlardan birisi de nomofobi yani telefonsuz kalma korkusu. Peki, nomofobi (telefonsuz kalma korkusu) nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Nomofobi Nedir?

Nomofobi; yani diğer bir deyişle telefonsuz kalma korkusu, cep telefonundan mahrum kalmaktan, kapsama alanı dışında olmaktan ve cep telefonu ile iletişim kuramamaktan kaynaklanan aşırı kaygı ve endişe duyma hissidir. Nomofobi yeni ortaya çıkan bir fobi olmasına karşın, belirti gösteren kişilerde, hayatı olumsuz yönde etkiler. Yapılan araştırmalar; özellikle 18-24 yaş arasında ki gençlerin %76’sı cep telefonlarının kaybolması durumunda anksiyete (yüksek endişe ve kaygı) duyacağını belirtmiştir.

Nomofobi Belirtileri Nelerdir?

Nomofobi hastalığına yakalanmış olan kişilerde şu belirtiler görülür:

• Kişi; cep telefonunu güvenli bir yere koymuş olsa bile, kaybolmasından endişe duyabilir.
• Sürekli olarak telefonunun şarjını kontrol etme ihtiyacı duyar
• Obsesif bir şekilde; telefonunu, şarjını veya sinyal gücünü kontrol etme ihtiyacı hissedebilir.
• Sinyal gücünün zayıf olması durumunda, telefonun şarjının bitmesi yada azalması durumunda aşırı tepki verebilir.

Nomofobinin Diğer Belirtileri

Nomofobi’nin semptom olarak görülen diğer belirtileri ise şunlardır;

• Panik atak
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Kan basıncının artması
• Kalp atış hızının artması
• Anksiyete
• Titreme
• Korku ve panik
• Depresyon
• Rahatsızlık duygusu

Nomofobi Tedavi Yöntemleri

Nomofobi tedavisinde; iki farklı yöntem uygulanıyor.

Bunlardan birincisi şu şekilde, tedavi sırasında; 4 ana soru üzerinde durulur;

• İletişim kurmaktan korkuyor musunuz?
• Bilgiye erişmekten korkuyor musunuz?
• Kendinizi bağımlı gibi hissediyor veya kaybetme korkusu yaşıyor musunuz?
• Akıllı telefonların sunmuş olduğu kolaylıklardan vazgeçebiliyor musunuz?

Bu dört soru ile telefon bağımlılığı riski olan veya mevcut bağımlılığını ilerletme riski olan kişilerin durumları tespit ediliyor ve buna uygun bir tedavi yöntemi belirleniyor.

Bireysel Tedavi

Nomofobi tedavisinde; bir diğer yöntem ise, psikoloğa gitmeye gerek kalmadan, kişinin kendi kendine tedavi uygulaması. Yani başka bir deyişle bireysel tedavi. Bireysel tedavide; kişiler, kendi kendilerine 4 farklı başlıkta eğitim verir.

Bu dört ana başlık ise şu şekilde;

• Zamanlama: Bireysel tedavi sırasında; özellikle akşam saatlerinde, hastalardan belirli bir süre cep telefonlarını kontrol etmeyi bırakmaları istenir.
• Sosyal medya: Nomofobi hastalığına maruz kalmış olan kişilere; sosyal medya kullanımı konusunda da çeşitli uyarılarda bulunulur. Bu nedenle tedavi sırasında kişilere yüz yüze iletişim kurmaları veya farklı iletişim yöntemleri tercih etmeleri tavsiye edilir.
• Bildirimler: Bireysel tedavide; hastalardan sosyal medya veya kişilerden gelen bildirimlere bakmamaları, bir süre bu alışkanlıktan uzak durmaları istenir.

Temizlik: Tedavi sırasında; hastalardan telefonlarını belirli aralıklarla temizlemeleri istenir. Böylece cep telefonlarında ki mevcut olan oyun, uygulama, program, fotoğraf, müzik gibi bağımlılığı tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılması amaçlanır.

Dijital Detoks

Bu tedavi yöntemi; son yıllarda, diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz görülmesi durumunda uygulanmaya başlandı. Özellikle Çin’de sık sık uygulanan tedavi yöntemlerinden birisi. Tedavi yöntemini kısaca özetlemek gerekirse; ülke genelinde, belirli bölgelerde dijital detoks adı verilen kamplar kuruluyor. Nomofobi hastalığı olan kişiler, bu kamplara katılmaya davet ediliyor. Kampa katılan kişilerden, belirli bir süre teknolojiden uzak durmaları ve kendilerine farklı uğraşlar ve meşgaleler bulmaları isteniyor.

Nomofobi – Sosyal Medya İlişkisi

Uzmanlar; nomofobi hastalığını tetikleyen en önemli faktörlerden birisinin, cep telefonunun yanı sıra aynı zamanda sosyal medya bağımlılığı olduğunu da belirtiyor. Sosyal platformlarda görünebilme merakı, sürekli olarak mesaj yada gelen bildirim kontrolü, gereğinden fazla paylaşım yapılması gibi davranışlar bu bağımlılığın en önemli göstergelerinden birkaçı. Telefon ve sosyal medya ikilisi de bu fobiyi tetikleyen en önemli faktörlerden.

Nomofobi Nasıl Önlenebilir?

Nomofobiyi önlemenin en etkili yönü tedavidir. Bu problemin en sık uygulanan iki farklı tedavi yöntemi mevcut. Birisi bireysel tedavi, diğeri ise dijital detoks tedavisi.

Bunların dışında uygulanabilecek olan diğer yöntemler ise şunlardır;

• Telefon bağımlılığından kurtulmaya gayret edin: Nomofobi problemini kendi kendinize tedavi etmek veya kendiniz önlemek gibi bir düşünceniz varsa, işe telefon bağımlılığını azaltarak başlamanız gerekiyor. Örneğin; telefonu sadece evde kullanmayı deneyebilir, işe giderken yanınızda taşımamayı alışkanlık haline getirebilirsiniz.
• Telefon kullanmadan kendinizi düzeltmeye çalışın: Cep telefonu kullanmadan; kendinize çeşitli uğraşlar bulun yada farklı hobilere yönelmeye çalışın. Örneğin; her 10 dakikada bir e-posta veya bildirimlerinizi kontrol etmek gibi bir alışkanlığınız varsa, bunu yarım saat erteleyin. Her gün bu uygulamayı devam ettirmeye gayret edin.
• Dışarıya çıkarken telefonunuzu evde bırakmayı deneyin: Kendi kendinize uygulayabileceğiniz bir diğer yöntem ise evden çıkarken cep telefonunu evde bırakmayı denemek. Bu uygulama en zor olanlardan birisi olabilir. Bu nedenle, ilk başlarda, dışarıda akşam yemeği yiyeceğiniz zamanlarda bunu yapmayı deneyebilirsiniz.
• Nomofobi hakkında bilgi edinin: Sizin açınızdan faydalı olabilecek bir diğer uygulama da; bu problemle ya da bu hastalıkla ilgili bilgi edinmek, araştırmalar yapmak.